Silamo ao Kômôro

Araka ny lovantsofina dia fa efa nisy nitondra tao Kômôro tamin' ny andron' ny mpaminany Mohamady ny fivavahana silamo, tamin' ny alalan' ny andriana kômôriana avy nitsidika an' i Maka, dia i Fey Bedia Mwamba sy i Mtswa Mawandze[1]. Ny mpandinika tantara anefa mihevitra fa mpivarotra arabo sy andriandahy sonita persiana izay nisesy tany tao Kômôro tamin' ny taonjato faha-9 no nitondra io fivavahana io.

Tamin' ny taonjato faha-16 dia nisy mpitarika avy any Shiraz atao hoe Hassan ibn Issa, izay nilaza fa taranak' i Mohamady, niantso ny Kômôriana hiova finoana ho amin' ny silamo. Nampanamboatra môskea (masaajid) betsaka koa izy. Taty aoriana tamin' ny taonjato faha-19 dia namiditra ny fikambanam-pirahalafiana Chadhiliyya tao Kômôro ny cheikh Abdallah Darwesh, izay teraka tao amin' io tamba-nosy io. Nandeha tany Atsinanana Afovoany izy ary izy no angady nanana sy vy nahitana ny dandrosoan' io fikambanam-pirahalahiana sofỳ io. Ny cheikh Al-Ami ibn Ali al-Mazruwi, izay maty tamin' ny taona 1949, no olema voalohan' i Kômôro. Nandika boky maro momba ny fivavahana silamo tamin' ny teny soahily izy.

Ny silamo sonita manaraka fombam-pivavahana safeita no fivavahana manjaka ao Kômôro hatramin' ny Andro Antenatenany. Manaraka ny silamo sonita, izay lasa fivavaham-panakana, ny 98 %n' ny Kômôriana[2].

Ny fidirana an-tsehatr' i Arabia Saodita amin' ny fiainan' i Kômôro (izay mampiasa ny volany hatramin' ny 40 tapitrisa dôlara tamin' ny taona 2017 araka ny famporisihan' ny filoham-pirenena Azali Assoumani) dia miteraka fanahiana eo amin' ny mpanara-maso iraisam-pirenena ny amin' ny hanjakazakan' ny oahabisma ao amin' ireo nosy ireo, sy ny voka-dratsy ara-pôlitika mety hateran' izany[3].

Ahitana Indiana siita vitsy anisa ao izay misahana ny ampahany be amin' ny raharaham-barotra ny ao Kômôro. Ny sisa amin' ny Miozolmana kômôriana dia Siita, izay vitsy anisa sady iharan' ny fanenjehana.

Ao Ngazidja, ireo olema (teôlôjiana miozolmana sonita) dia mitahiry ny fomba fanao avy ao Afrika sy ny fanao silamo. Matetika dia mifanohitra ireo fanao roa ireo nefa izany no mampiavaka ny silamo ao Kômôro. Isan' izany fanao izany ny lanonana fahatsiarovana ny maty (izay mampahatsiahy ny fombafomba vôdo), sy ny fisian' ny fombafomba misy fanaovana ody ampiarahina amin' ny finoana ny fanahy sasany (izay ampitovina amin' ny jiny).

Môskea ao Moroni

Ahitana môskea anjatony maro miparitaka ireo nosin' i Kômôro, ary ahitana madrasa maro koa. Ny zazalahy rehetra dia mandeha any amin' ny sekoly koranika mandritra ny roa na telo taona, manomboka amin' ny fahadimy taonany. Mianatra teny arabo izy ireo ao ary mianatra koa ny fotopototry ny fivavahana silamo. Raha zanaka tantsaha izy ireo dia manampy ny mpampianatra amin' ny asa fambolena. Tamin' ny taoa 1998 dia notokanana tao Moroni ilay Moskea Lehibe izay novatsian' ny emiran' i Sharjag vola. Indraindray ny Miozolmana kômôriana dia manao fivahiniana masina any amin' ny fasan' ireo olomasin' ny silamo sy ny fasan' ireo mpanorina ireo fikambanam-pirahalahiana sofy.

Lehilahy miozolmana ao Ngazidja

Matetika izy ireo no manontany hevitra amin' ny mwalimu sy amin' ny Talib momba ny fahasalamana sy mba hiarovany amin' ny jiny. Asain' ireo mwalimu na fundi sy marabout manambara ny andro tsara anaovana fifadian-kanina sy ampakaram-bady ireo jiny ireo, manoro lalana amin' ny lanonam-panasitranana, ary manamboatra ody fiarovana mirakitra andininy (ayat) avy amin' ny Kor'any.

Ny firavoravoana miozolmana rehetra dia ankalazain'ny Miozolmana kômôriana, indrindra ny Aid el-Adha, ny Muharram, ny Ashura, ny Mawlid, ny Laylat-al-Mi'raj ary ny Ramadan. Mahatratra ny faratampon' ny fankalazana ny Mawlid amin' ny fanaovana fifadian-kanina ataon' ny olema, ka mandritra izany ny vehivavy dia mitafy chirumani izay karazana batik manarona ny tenany manontolo.

Mikorotana ny toe-draharaha ara-pôlitika sy ara-toekarena hatramin' ny taona 1975 nahazoan' i Kômôtro ny fahaleovan-tena izay ary mahasarotra ny fanajana ny zon' olombelona sy ny fahamarinana ara-piarahamonina. Ny fitondram-panjakana dia nandray ny pôlitikan' ny Tandrefana izay tsy manome anjara toerana ny fivavahana amin' ny fitantanam-pirenana, nefa manohy manohana ireompitarika ny fikambanam-pirahalahiana silamo.

Ny firehana ara-pôlitika mpifanandrina dia samy mikatsaka ny hahazo ny fanohanan' ny fivavahana mba hahatonga ny fahefana pôlitika hankatoavina na mba hanoherana izany fahefana izany. Ny mpanohitra dia manana ny fahazoany izay voalaza ao amin' ny Kor'any sy ao amin' ny Hadita (Hadith), ka mitaky ny hampiharana ny lalàna charia mba hiadiana amin' ny kolikoly izay mamotika ny firenena. Maro ireo firehan' ny silamo ara-pôlitika izay mifaninana amin' ny fanohanana ny fitodram-panjakana na amin' ny hanesorana an' izany fitodram-panjakana izany.

Nitombo izaitsizy ny islamisma sy ny oahabisma hatramin' izay nisian' ny mpianatra nanohy ny fianarany momba ny fivavahana silamo any am-pitan-dranomasina. Manoloana ny tsy fisian' ny fahamarinana sy ny korontana tsy voafehin' ny fitondram-panjakana dia mihevitra ny hanangana repoblika silamo ny islamista. I Fazul Abdullah Mohammed, izay ahiahina ho mpikambana ao amin' ny Al-Qaida, dia teraka tao Moroni ary mizaka ny zom-pirenena keniana sy kômôriana.