Ova-matoanteny

Ao amin'ny fitsipiteny mahazatra dia anarany fotsiny ny filazana ny endriky ny ova-matoanteny ho manana filazam-potoana. Amin'ny ankapobeny, na ny "ova-matoanteny ankehitriny" na ny "ova-matoanteny lasa" dia tsy milaza fotoana fa milaza fanehoan-javatra: ny ankehitriny ho an'ny fanehoan-javatra tsy efa fa ny lasa ho an'ny fanehoan-javatra efa.

Ny ova-matoanteny ankehitriny ao amin'ny fiteny frantsay dia miafara amin'ny -ant (ohatra: marchant, parlant, mangeant, perdant, finissant) fa ny ova-matoanteny lasa kosa dia manana endrika isankarazany arakaraka ny matoanteny (ohatra: marché, parlé, mangé, perdu, fini).

Ny ova-matoanteny ankehitriny ao amin'ny fiteny anglisy dia miafara amin'ny -ing (ohatra: walking, speaking, eating) fa ny ova-matoanteny lasa kosa dia manana endrika isankarazany arakaraka ny matoanteny (ohatra: walked, spoken, eaten).

Amin'ny fiteny sasany toy ny fiteny latina dia misy koa ny ova-matoanteny hoavy, ankoatry ny ova-matoanteny ankehitriny sy ny ova-matoanteny lasa ka azo raisina ohatra ny hoe morituri ("ireo izay ho faty") izay ova-matoanteny hoavin'ny hoe morire ("maty").

Ao amin'ny fiteny sasany dia ampiasaina miaraka amin'ny matoanteny andry ny ova-matoanteny mba hahazoana ny filazam-potoana na/sy ny fanehoan-javatra sasany.

Ao amin'ny fiteny frantsay dia ampiasaina miaraka amin'ny matoanteny mpanampy avoir (na être) ny ova-matoanteny lasa mba hahazoana ireo filazam-potoana amin'ny fanehoan-javatra efa toy ny lasa tambatra (frantsay: passé composé) sy ny lasan'ny lasa (frantsay: plus-que-parfait) sns.

Ao amin'ny fiteny anglisy dia ampiasaina miaraka amin'ny matoanteny mpanampy have ny ova-matoanteny lasa (-ed sns) mba hahazoana ireo filazam-potoana amin'ny fanehoan-javatra efa toy ny filazam-potoana ankehitriny efa (anglisy: present perfect) sy ny filazam-potoana lasa efa (anglisy: pluperfect na past perfect) sns.

Ao amin'ny fiteny anglisy ihany dia ampiasaina miaraka amin'ny matoanteny mpanampy be ny ova-matoanteny ankehitriny (-ing) mba hahazoana ireo filazam-potoana amin'ny fanehoan-javatra mitohy toy ny filazam-potoana ankehitriny mitohy (anglisy: present continuous) sy ny filazam-potoana lasa mitohy (anglisy: past continuous) sns.

Ao amin'ny fiteny sasany misy an'io endri-matoanteny io dia misy karazany roa ny ova-matoanteny raha ny fiendrika no resahina, dia ny atao hoe ova-matoanteny mañano sy ny ova-matoanteny anoina.

Amin'ny fiteny frantsay, ho an'ireo matoanteny mihatra dia amin'ny fiendrika manano ny ova-matoanteny ankehitriny (ohatra: La fille chantante) fa amin'ny fiendrika anoina kosa ny ova-matoanteny lasa (ohatra: Les chansons chantées). Torak'izany koa ny miseho amin'ny fiteny anglisy, ho an'ireo matoanteny mihatra dia amin'ny fiendrika manano ny ova-matoanteny ankehitriny fa amin'ny fiendrika anoina kosa ny ova-matoanteny lasa.

Ao amin'ny fiteny sasany koa dia ampiasaina miaraka amin'ny matoanteny mpanampy ny ova-matoanteny lasa mba hahazoana ny fiendrika anoina mifandraika amin'ny matoanteny amin'ny fiendrika mañano. Ao amin'ny fiteny frantsay dia ampiasaina ny matoanteny mpanampy être ampiana ny ova-matoanteny lasa mba hahazoana ny fiendrika anoina. Ao amin'ny fiteny anglisy dia ampiasaina toy izany koa ny matoanteny mpanampy be ampiana ny ova-matoanteny lasa mba hahazoana ny fiendrika anoina.

• читающий ("mamaky")

• читавший ("namaky")

• читаемый ("vakina")

• прочитанный ("novakina") (tsy maintsy matoanteny mifetra).

Ireto misy fehezanteny atao ohatra;

• Де́вушка, чита́ющая тут кни́гу, – моя́ сестра́ ("Ilay zazavavy mamaky an'ity boky ity dia anabaviko") (Ova-matoanteny ankehitriny manano).
• Де́вушка, чита́вшая тут кни́гу, забы́ла свой телефо́н ("Nanadino ny findainy ilay zazavavy namaky an'ity boky ity") (Ova-matoanteny lasa manano).