Mpampiana-dalàna

Ny mpampiana-dalàna na mpanoradalàna dia vondron' olon-kendry niasa nandritra ny vanimpotoan' ny Tempoly Faharoa. Ny vanimpotoana niasany dia mety nandritra ny an' ny Fivoriam-be izay niantomboka tamin' ny andron' i Ezra na Esdrasa, izay sady lohan' ny mpanoradalàna no filoha voalohan' ny Fivoriam-be, ka nifarana tamin' ny andron' i Simôna Marina. Ny anjara asan' izy ireo dia ny mamaky eo anatrehan' ny vahoaka ny Tanakh sady manazava izany. Atao hoe סופרים / Soferim, izay midika hoe "mpanoratra", izy ireo amin' ny teny hebreo.

Ny mpampiana-dalàna tamin' ny voalohany dia ireo mpanao dika mitovy ny bokin' ny Lalàna (Torah) na mpitan-tsoratra, nefa niova miandalana ho mpitan-tsoratry ny tanàna na mpitan-tsora-panjakana izany taty aoriana. Olona mivelona amin' ny fanoratana ny mpanoradalàna izay matetika manao fivoasana ara-bakiteny ny Lalàna sady nampifantoka ny asany amin' ny fandinihana ny Soratra Masina. Misy ny mpanora-dalàna fariseo sy ny mpanora-dalàna sadoseo ka tsy mitovy sady matetika mifanohitra ny fomba fanaovany fivoasana ny Lalàna sy ny fitsipika ao amin' ny fivavahana sy fiarahamonina jiosy. Taorian' ny faharavan' ny Tempoly Faharoan' i Jerosalema dia ny mpampiana-dalàna no lasa nitahiry ny fivavahana jiosy.