Kônstantino I
I Kônstantino I na Kônstantino Lehibe dia emperora rômana tao amin' ny Empira Romana tamin' ny taona 306 hatramin' ny taona 337, teraka ny 27 Febroary 274 tao Naisosy ao Mesia (i Niš ao Serbia ankehitriny) ary maty ny 23 Mey 337. Izy no emperora voalohany niova ho kristiana. Izy koa no nanorina an' i Kônstantinôpôlisy (i Istanbul ankehitriny), izay nataony renivohitry ny fanjakany ka nitoetra ho renivohitry ny Empira Bizantina hatramin' ny taona 1453.
Kônstantino I | |||||||||||||||||||||||||||||||
|
Amin' ny teny latina dia atao hoe Flavius Valerius Aurelius Constantinus izy.
Ny fiainany manokana
I Kônstantio Klôro no rainy. I Helena no reniny. Ny vadiny dia Minervina (taona 293 - 307) avy eo i Faosta (taona 307 - 327). Ny zanany tamin' i Minervina dia i Krispo, ny tamin' i Faosta dia i Kônstantina, i Helena, i Kônstantino II, i Kônstanta ary i Kônstantio II. Ny rahalahiny sy ny rahavaviny dia i Flavio Dalmatio, i Flavio Jolio Kônstantio, i Flavia Jolia Kônstantia, i Eotrôpia ary i Anastasia.
Natao hoe Flavius Valerius Aurelius Constantinus izy raha mbola kely.
Tantarany
Fanavaozana
Ny emperora Kônstantino I dia nanao fanavaozana teo amin' ny pôlitika ara-tafika sy ara-pivavahana ary ara-toekarena, izany no nahafahany namondrona ho eo ambany fahefany irery ilay Empira Rômana efa malemy sady nizarazara. Noreseny i Maksentio (latina: Marcus Aurelius Valerius Maxentius) tamin' ny taona 312 tamin' ny ady tao Milvio, sy i Likinio (latina: Flavius Galerius Valerius Licinianus Licinius) tamin' ny taona 324 tamin' ny ady tao Andrinôpôlisy.
Fanalalahana ny fivavahana
Nanomboka ny fahalalahan' ny fivavahan' ny tsirairay tamin' ny androny, ka tapitra hatreo ny fanenjehana ny Kristiana tamin' ny alalan' ny Didin' i Milano tamin' ny taona 313. Natsahany ny tsy fifanarahana teo amin' ny Fiangonan' ny Atsinanana tamin' ny nampanaovany ny Konsily tao Nikea tamin' ny taona 325, ka izany no niantombohan' ny fahefany tamin' ny raharaham-pivavahana, izany no atao hoe kaisarôpapisma na sezarôpapisma. Ireo fanavaozana sy fanitsiana nataony ireo dia nanampy ny firoborobon' ny fivavahana kristiana, izay lasa fivavahany taty aoriana, ka iheverana azy ho isan' ny olo-masina ao amin' ny Fiangonana ôrtôdôksa.
Fampandrosoana ara-toekarena
Afaka namboatra vola marin-toerana i Kônstantino tamin' ny taona 312, dia ny solidus. Nandroso ny fitantanana ny raharaham-panjakana foibe. Voarony tamin' ny Franka sy ny Alamàna sy ny Sarmatiana sy ny Gôty ary ny Sasanida ny sisin-tanin'ny fanjakany.