Lahateny fiarovana ny andriamanitra babiloniana
Ny Lahateny fiarovana ny andriamanitra babiloniana na Teodikea babiloniana na Kôhelety babiloniana dia lahatsoratra ao amin'ny literatioram-pahendrena mesopotamiana voasoratra tany Babilona tamin'ny tapany farany amin'ny taonarivo faha-2. Mirakitra lahateny ifanaovan'ny olona roa io lahatsoratra io. Mety ny hoe Arad Mitanguranni (andian-teny hita isaky ny fiandohan'ny andininy) no lohatenin'io lahatsoratra io amin'ny teny akadiana. Ny mpandray anjara voalohany dia olona reraky ny zava-dratsy isan-karazany mahazo azy taorian'ny fahafatesan'ireo ray aman-dreniny, ka niafara tamin'ny fisalasalana ny amin'ny fahamarinan'ireo andriamanitra, ny faharoa kosa dia iray amin'ireo namany izay niezaka hanitsy ny fahadisoam-piheverany. Tamin'ny farany dia niara-niaiky izy roa fa ny sitrapon'ny andriamanitra dia tsy takatry ny zavaboary mety maty, ary ny tsy rariny dia isan'izany sitrapon'andriamanitra izany sahala amin'ny fahamarinana ihany koa.
Famintinana
Ity lahatsoratra ity dia miseho amin'ny endrika resadresaka ifanaovan'olon-droa na maro momba ny tantaran'ny zatovolahy iray, faralahy ao amin'ny fianakaviany, izay kamboty tsy nisy mpiaro taorian'ny fahafatesan'ny ray aman-drenniny. Miresaka amin'ny sakaizany anankiray izy ka manontany azy ny anton'ny andeferan'ireo andriamanitra ny tsy rariny mahazo azy. Namaly azy ilay namany fa ny tokony hatao dia ny mitoetra ho tia fivavahana amin'ireo andriamanitra, amin'izay dia handre ny vavaka atao ireo andriamanitra ireo. Namaly azy ilay mpanontany fa izany tokoa no nataony hatramin'izay, nefa tsy nahasakana ny zava-tsarotra mahazo azy izany. Nanontany tena aza izy raha mahalala ny reriny ny andriamanitra. Tafintohina tamin'izany fanamarihana izany ilay namany nefa tsy nahita valin-teny hafa noho ny efa nomeny. Rehefa tsapany fa tsy nanohana azy ilay namany dia tezitra ilay kamboty ka nilaza fa tsy marina ny andriamanitra, sady tsy mamaly soa ny olona tsara fanahy izy ireo. Niaiky ilay namany fa ny madinika dia ianjadian'ny lalànan'ny olo-mahery, nefa tsy niova tamin'ny heviny izy ka nilaza fa tsy maintsy marina ny an'ireo andriamanitra ireo raha mamela izao fahoriana izao hitranga. Nilaza aza izy fa ny tsy rariny mahazo ny olona dia isan'ny maha olona ny olona, araka ny nanamboaran'andriamanitra ny olona. Avy amin'ny fanapahan-kevitry ny andriamanitra ny zavatra rehetra mitranga. Namporisika ny namany hotia vavaka, satria ny hany vahaolana dia ny mitady sitraka eo imason'ny andriamanita.
Ity lahatsoratra ity dia maneho fisaintsainana mivelatra ihany momba ny fifandraisan'ny olombelona amin'ny andriamanitra, nefa tsy miala amin'ny lalàm-pitondrantena mesopotamiana izany, satria ny fisalasalana ny amin'ny fanapahan-kevitry ny andriamanitra dia tsy azo ekena. Io lahatsoratra io koa dia mandidy ny olona mba hanaja ny andriamanitra na dia toa iharan'ny tsy rariny aza ny tena. Ny filazana ny maha tompon'andraikitra amin'ny tsy rariny ny andriamanitra dia tsy mifanohitra amin'ny lalàm-pitondran-tena ara-pivavahana, izay mampianatra fa ny fahoriana mahazo ny olombelona dia noforonin'ny andriamanitra mba hisakanana azy ireo tsy hanelingelina loatra, sady ny tsy fahamarinana dia zava-dratsy tahaka ny zava-dratsy hafa rehetra.
Boky azo anovozan-kevitra
- Wilfried G. Lambert, Babylonian Wisdom Literature, Oxford, 1963, p. 63-89
- René Labat, "Les grands textes de la pensée babylonienne", dans René Labat, André Caquot, Maurice Sznycer et Maurice Vieyra, Les religions du Proche-Orient asiatique, Textes babyloniens, ougaritiques, hittites, Paris, Fayard, 1970, p. 320-327
- Benjamin R. Foster, Before the Muses: an Anthology of Akkadian Literature, t. 2, Bethesda, CDL Press, 1996, p. 790-798
- Jean Bottéro, "Antiquités assyro-babyloniennes", Annuaires de l'École pratique des hautes études, 1966/1967, p. 100-106 (vakio an-tranonkala [tahiry])
Jereo koa
- Ludlul bēl Nēmeqi na Tononkalon'ilay olo-marina miaritra fijaliana"
- Bokin'i Joba