Jakoba ilay Marina
I Jakoba ilay Marina na Jakoba rahalahin'i Tompo na Jakoba fotsiny dia Jiosy avy any Galilea, izay isan'ny ireo atao hoe rahalahy efatr'i Jesosy araka ny voalazan'ny Evanjelin'i Matio (Mat. 13.55). Tamin'ny taona 61 na 62 no nahafatesany. Mety ho izy ilay atao hoe Jakoba rahalahin'i Joda ao amin'ny Evanjelin'i Joany sy ny Evanjelin'i Matio (Joa. 1.1; Mat. 13.55), izany hoe i Joda Zelota izay atao hoe koa rahalahin'i Jesosy ao amin'ny soratra kristiana maro hatramin'izay ka hatramin'ny taonjato faha-6. Izy roa ireo dia lazaina koa fa rahalahin'i Simona Zelota. Miady hevitra ny amin'ny maha apostoly an'i Jakoba ilay Marina anefa ny mpahay tantara, izay mihevitra fa tokony tsy hampitovina amin'i Jakoba zanak'i Alfeo izy.
Nisahana anjara asa lehibe tamin'ny fitarihana i Jakoba ilay Marina teo amin'ny lafiny fanelanelanana ny fifanolanana nisy nandritra ny Konsily natao tao Jerosalema sy ny fandrindrana ny asan'ny Apostoly sy ny an'ireo mpitoriteny mitety vohitra. Ny fandroahana ny mpisoronabe Hanan ben Hanan (vao avy notendrena) izay nampamono azy dia azo heverina fa manambara ny maha olona nanana ny maha izy azy teo amin'ny fiarahamonina tao Jerosalema.
Tsy dia nisongadina firy izy teo amin'ny kovantsofina kristiana, indrindra teo amin'ny Fiangonana latina tandrefana, angamba noho ny filazana azy ho rahalahin'i Jesosy izay tsy mifanaraka amin'ny foto-pampianarana ny amin'ny maha virijiny mandrakizay an'i Maria renin'i Jesosy. Noho izany dia noheverina ho zana-kavan'i Maria na i Josefa izy. Tamin'ny faran'ny taonjato faha-4, taorian'ny Konsily natao tao Nikea, dia nanao tolo-kevitra ny hiheverana an'i Jakoba ilay Marina ho zanak'i Maria avy any Klopasy i Hieronimo (Jerôma). Ampitovina amin'i Jakoba Zandriny i Jakoba ilay Marina, nefa izany vahaolana izany dia tsy noraisin'ny Fiangonana tatsinanana.
Ny lovantsofina dia manao an'i Jakoba ilay Marina ho ilay nanoratra ny Epistilin'i Jakoba izay midera ny malahelo sady manambara ny ho fangovitan'ny manan-karena.