Fivavahana eto Madagasikara

Ny fivavahana eto Madagasikara dia mitovitovy amin' ny an' ireo firenena aty Afrika atsimon' i Sahara ahitana ny fifanojoan' ny fivavahana maro samihafa izay miteraka fanao ara-pivavahana isan-karazany[1]. Ny tena be mpanaraka dia ny fivavahan-drazana sy ny fivavahana kristiana ary ny finoana silamo. Hita koa ny fivavahana hafa toy ny bahaisma sy ny hindoisma. Efa eto Madagasikara koa izao ny jodaisma.

Katedralin'Antsirabe

Ny fivavahan-drazana malagasy

Ny Malagasy mandala ny fivavahana nentim-paharazana dia mivavaka amin' andriamanitra sy amin' ny razana. Mihoatra ny 52 %n' ny mponina no manaraka ny fivavahan-drazana[2] izay fivavahana manantitra ny fifandraisan' ny velona sy ny maty (Razana).

Ny fivavahana manjaka isam-pirenena aty Afrika: Kristiana - Miozolmana - Animista

Ny fivavahana amin' ny Razana

Tsy misaraka amin' ny tontolon' ny velona ny tontolon' ny Razana izay ivavahana ka izany no ahitana Malagasy manao fomba isan-karazany amin' ny fanamboaram-pasana sy amin' ny fanatanterahana ny famadihana amonosan-damba indray ny maty sy andevenana azy indray aorian'izay. Any Imerina sy any amin' ny faritra Betsileo no tena ahitana ny fanaovana famadihana. Izany fivavahana amin' ny razana izany dia matetika miaraka amin' ny fanandroana sy ny sikidy.

Malagasy manatanteraka famadihana

Fivavahana amin' ny Zanahary sy amin' ny zanahary

Miantso an' Andriamanitra na an' i Zanahary mpamorona sy zanahary na andriamanitra maro hafa koa ny Malagasy mandala ny fivavahan-drazana rehefa misy zavatra ataony.

Fivavahana abrahamika

Ny Kristianisma

Ny 41 %n' ny Malagasy dia Kristiana[3] ka ny tena misongadina, raha amin' ny lafiny isa, dia ny Katôlika sy ny Prôtestanta.

Tamin'ny nahatongavan' ny misionera protestanta anglisy, dia i David Jones sy i Thomas Bevan, izay nirahin' ny London Missionary Society (LMS) tamin' ny taona 1820, no nanombohan' ny fitoriana ny Filazantsara teto Madagasikara. Nanaraka izany teo antenantenan'ny taonjato faha-19 ireo misionera norveziana sy misionera katolika izay nanorina fiangonana sy sekoly.

Mandray anjara amin' ny raharaham-pirenena ny fiangonana kristiana malagasy ka ny fantatra indrindra amin' izany dia ny Fiombonan' ny Fiangonana Kristiana eto Madagasikara (FFKM) ahitana ny Fiangonan' i Jesoa Kristy eto Madagasikara (FJKM) sy ny Fiangonana Loterana Malagasy (FLM) sy ny Eglizy Katôlika Apôstôlika Rômanina (EKAR) ary ny Eklesia Episkôpaly Malagasy (EEM) izay mandray anjara amin' ny famahana ny olana pôlitika eo amin' ny firenena malagasy. Hita ao koa ny Fiangonana ôrtôdôksa izay misy mpino eo amin' ny 20 000 eo sady miaraka amin' ny Patriarkatan' i Aleksandria[4] , ny Fiangonan' i Jesoa Kristy ho an' ny Olomasin' ny Andro Farany (misy mpino miisa 8 000 eo ho eo[5]), ny Vavolombelon' i Jehovah, ny Fiangonana Adventista Mitandrina ny Andro Fahafito sy ny hafa koa.

Finoana silamo eto Madagasikara
Môske iray ao Fianarantsoa

Efa tany amin' ny Andro Antenantenany no nisy Arabo sy mpivarotra somaliana miozolmana nanorina sekoly silamo tamin' ny morontsiraka atsinananan' i Madagasikara. Ny fanandroana arabo no niely manerana ny Nosy fa ny fivavahana silamo kosa dia tsy tafapetraka afa-tsy tamin' ny toerana vitsy dia vitsy tany atsimo-atsinanan' i Madagasikara.

Ny 1 %n' ny mponin' i Madagasikara dia Miozolmana tamin' ny taona 2010. Tamin' ny taona 2020 dia eo anelanelan' ny 10 % sy 13 %n' ny mponin' i Madagasikara ny Miozolmana eto amin' ny Nosy. Kômôriana sy Karàna (Indiana sy Pakistaney) ny ankamaroany dia any amin' ny tapany avaratra-andrefan' ny Faritanin' i Mahajanga sy any amin' ny Faritanin' Antsiranana[6]. I Mohammed V, mpanjakan' i Marôka, izay nialokaloka teto Madagasikara, no nahataona Malagasy sasany ho lasa Silamo.

Nanomboka tamin' ny taona 2010 dia nihanitombo ny integrisma miozolmana izay vatsian' ny firenena any amin' ny Helodrano Persika sy avy any Pakistàna vola. Manahy noho izany ireo Miozolmana mpanaraka ny finoana silamo tranainy sy ny mpandraharaha silamo. Tsara ho marihina koa fa mitombo tanjaka ny salafisma ao amin' ny Tangoronosin' i Kômôro[7].

Bahaisma eto Madagasikara

Isan' ireo fivavahana misy eto Madagasikara ny finoana bahay. Tonga teto Madagasikara tamin' ny taona 1953 ny mpisava lalana bahay ka niteraka ny fiovam-pinoan' ny Malagasy sasany ho amin' izany finoana izany.

Jodaisma eto Madagasikara

Efa miorina eto Madagasikara koa ny fivavahana jiosy na jodaisma izay miseho amin' ny endriny maro. Mitombo isa noho izany ny Jiosy malagasy ara-pivavahana.

Ireo fivavahana hafa

Hindoisma eto Madagasikara
Hindoisma

Taty aoriana vao niditra teto Madagasikara ny hindoisma tamin'ny alalan'ireo mpifindra monina avy any Saurashtra any India tamin'ny faran'ny taonjato faha-19. Ny ankabetsahan'ny Hindoa eto Madagasikara dia miteny gojaraty sy hindy. Vitsy ny Hindoa eto Madagasikara ka ny ankamaroany dia mpandraharaha moninana eto Madagasikara efa hatramin'ny taranaka maro nifandimby[8].

Fampifangaroana finoana

Amin' izao fotoana izao dia mbola misy ireo Malagasy izay mampirafy finoana ka mampifangaro ny fivavahana kristiana na silamo na hafa amin' ny fivavahan-drazana. Ohatra raha misy maty dia entina any am-piangonana ny razana avy eo rehefa any am-pasana dia atao ny fandevenana manaraka fomban-drazana na antsoina ny mpitondra fiangonana hanome endrika kristiana ny famadihana [9].   

Jereo koa

Finoana sy fomba malagasy:

Fivavahana eto Madagasikara:

Hafa

Azo anovozan-kevitra:

Fivavahan-drazana

  • Sophie Blanchy, Jean-Aimé Rakotoarisoa, Philippe Beaujar, Chantal Radimilahy (dir.), Les dieux au service du peuple, Paris, Éditions Karthala, coll. « Religions contemporaines », 2006, 536 p

Fivavahana jiosy

Loharano:
  1. Blanchy Sophie, Les dieux au service du peuple : itinéraires religieux, médiations, syncrétisme à Madagascar, Paris, Karthala, 2006, 536 p. (ISBN 978-2-84586-739-0 et 2-84586-739-5, Vakio eto [Tahiry])
  2. "International Religious Freedom Report for 2014" [tahiry], sur www.state.gov (notsidihina ny 06 Marsa 2018)
  3. "Religious freedom" www.state.gov [tahiry]
  4. Features.pewforum.org global-christianity-Madagascar, Orthodox [tahiry]
  5. "Madagascar", Facts and Statistics, Newsroom, LDS Church, notsidihina 10/03/2013
  6. The Future of the Global Muslim Population - Madagascar [archive]
  7. Renaud Girard, "Madagascar, nouvelle terre de conquête des islamistes" [tahiry], Le Figaro, 20/10/2017, p. 17.
  8. "International Religious Freedom Report 2006" Tahiry tamin'ny 21/01/2012 ao amin'ny U.S. Department of State
  9. Bearak, Barry (5 September 2010). "Dead Join the Living in a Family Celebration". New York Times. p. A7. (Tahiry)
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.