Epistily faharoa ho an' ny Tesalôniana
Ny Epistily faharoa ho an'ny Tesaloniana na Taratasy faharoan'i Masindahy Paoly ho an'ny Tesalônisianina dia boky hita ao amin'ny Baiboly, ao amin'ny Testamenta Vaovao izay isan'ny atao hoe epistily. Taratasy faharoa nalefan'ny Apostoly Paoly ho an'ny fiangonana kristiana tany Tesalonika izany. Tokony ho teo anelanelan'ny taona 51 sy 52 no nanoratana azy. Misy toko 3 ity boky ity.
Ity taratasin’i Paoly ity dia toa mamaly ny fanontaniana hoe: ahoana ny andron'ny Tompo no tsy tonga haingana araka ny ninoana azy? Toa nisy fikorontanana teo amin’ny fiangonana kristina tamin'izay: ao ireo nanao ny ataon'ny olona efa miaina ao amin'ilay fotoana; ao koa ny nisafidy ny hidonanam-poana ka nandreraka fotsiny ny sasany. Votery hamaha izany olana izany i Paoly. Ny taratasin'i Paoly dia ahitana taratra ny apokalipsy jiosy. Ny fiavian'i Kristy amim-boninahitra dia tsy hitranga raha tsy any aorian'ny fikorontanana maro. Hiasa eto amin’izao tontolo izao i Satana. Ho tonga hiaraka amin'ny Antikristy ny andron'ny fihemorana amin'ny fivavahana marina ka hiseho ho Andriamanitra tenany ny Antikristy. Aorian'ny fiavian'ny Antikristy no hisehoan'ny Tompo amim-boninahitra hanapotika ny fahavalo. Noho izany dia tokony hiaina sahala amin'ny efa ao amin'izany fotoana izany ny Kristiana tesaloniana.
Ny anaran'ny boky
Δεύτερη Επιστολή προς Θεσσαλονικείς / Deuterê Epistolê pros Thessalonikeis no fiantsoana azy amin'ny teny grika fa Epistula II ad Thessalonicenses kosa amin'ny teny latina.
Ny Protestanta malagasy sy ny ankamaroan'ny Kristiana malagasy tsy katolika dia manao hoe Epistily faharoa ho an'ny Tesaloniana (hafohezina amin'ny hoe Tesaloniana faharoa) fa ny Katolika malagasy kosa manao azy hoe Epistolà na Taratasy faharoan'i Masindahy Paoly ho an'ny Tesalônisianina (hafohezina amin'ny hoe Tesalônisianina faharoa).
Famintinana ny votoatiny
Manao teny famporisihana ireo Kristiana any Tesalonika i Paoly mba tsy ho azon'ny fahahakiviana. Tokony hisaotra mandrakariva ny apostoly amin'ny faharetan'ireo Kristiana vaovao manoloana ny fanenjehana.
Tenenin'i Paoly ny Kristiana any Tesalonika mba tsy ho voafitaky ny olona satria mbola tsy tonga ny "fotoana" ary tsy hiseho izany raha tsy avy ilay lehilahin'ota zanaky ny fahaverezana ka izany indray dia tsy maintsy ialohavan'ny fiodinan'ny olona amin'Andriamanitra (2Tes. 2.3). Miresaka momba ny famantarana sy ny herin'ny Antikristy i Paoly (2Tes. 2.3-12) ary ny amin'ny zava-miafin'ny tsy fanoavan-dalàna (2Tes. 2.7).
Manoro lalana ny Kristiana koa i Paoly ny amin'ny fitondrana ireo rahalahy kamo sy manakorontana fa tsy miasa (2Tes. 3.11). Mananatra ny Kristiana tesaloniana i Paoly mba tsy ho azon'ny fitaoman'ireo olona mikorontana ireo sady tsy hanome hanina izay tsy miasa (2Tes. 3.5-16).
Fizaràn'ny Epistily
Fiarahabana (1.1-2)
Miarahaba ireo Tesaloniana i Paoly.
Vavaka sy fisaorana ary fankasitrahana (1.3-12)
Midera azy ireo noho ny finoan'izy ireo (2Tes. 1.3-5)
Ny fanoherana an'Andriamanitra alohan'ny hiavian'ny Tompo
Miteny mialoha ny amin'ny fahaverezana mandrakizay hanjo ireo tsy manoa ny Filazantsaran'ny Tompo Jesosy (2Tes. 1.9) izay hoaavy indray amim-boninahitra tsy ho ela (parosia) i Paoly. Miresaka ny amin'ny fanoherana an'Andriamanitra (apostasia) (2Tes. 2.3) izay hialoha ny fiaviana amim-boninahitry ny Tompo koa izy. Amin'izay dia haseho ilay Antikristy, ilay lehilahy tsy mpanoa lalàna, zanaky ny fahaverezana, izay hipetraka eo amin'ny Tempolin'Andriamanitra sady hitonon-tena ho andriamanitra (2Tes. 2.3-4). Miresaka ny amin'ilay zavatra manakana ny fisehoan'ny tsy fanoavan-dalàna koa i Paoly (2Tes. 2.6-12).
Antso ho amin'ny fifikirana amin’ny finoana (2.13-17)
Ho an'i Paoly dia voakatra voalohan'ny famonjena ny Kristiana tesaloniana (2Tes. 2.13) amin'ny alalan'ny fiasan'ny Fanahy sy ny finoana ny fahamarinana: nivavaka i Paoly (2Tes. 16-17) mba hankahery azy ireo i Jesosy sy ny Ray sady hampahatanjaka ny fony mandrakariva.
Fitaomana hivavaka (3.1-5)
Farany dia namporisika ny mpino i Paoly mba hihataka lavitra ireo tsy mahafehy tena ka tsy manaraka izay nambaran-dry Paoly. (2Tes. 3.6).
Tokony hiasa fa tsy hanakorontana (3.7-15)
Amin’i Paoly dia tokony tsy hihinana izay tsy miasa (2Tes. 3.10). Tsy nanaraka izany ny sasany fa niaina tao anaty fikorontanana ka nidonanam-poana sy manakorontana mandrakariva (2Tes. 3.11). Mitaona ny Tesaloniana i Paoly mba tsy hifampikasoka amin'ireo mpanao izany. Nefa tsy tokony ho heverina ho fahavalo izany olona izany fa tokony hanarina amin'ny maha rahalahy azy ireo (2Tes. 3.15). Ao amin'ny fampianaran'i Paoly dia loha-laharana ny fiantrana.
Vavaka sy fanaovam-beloma (3.16-18)
Faranan'i Paoly amin'ny teny fiarahabana sy fitsofan-drano ny taratasiny. Ka io no lasa tononina amin'ny fanompoam-pivavahana taty aoriana, dia ilay manao hoe: "Ho aminareo rehetra anie ny fahasoavan'i Jesosy Kristy Tompontsika." (2Tes. 3.18)
Jereo koa
- Epistily ho an'ny Romana,
- Epistily voalohany ho an'ny Korintiana,
- Epistily faharoa ho an'ny Korintiana,
- Epistily ho an'ny Galatiana,
- Epistily ho an'ny Efesiana,
- Epistily ho an'ny Filipiana,
- Epistily ho an'ny Kolosiana,
- Epistily voalohany ho an'ny Tasaloniana,
- Epistily faharoa ho an'ny Tesaloniana,
- Epistily voalohany ho an'i Timoty,
- Epistily faharoa ho an'i Timoty,
- Epistily ho an'i Titosy,
- Epistily ho an'i Filemona
Boky hafa ao amin'ny Baiboly: