Babilôna

I Babilôna dia tanàna tamin' ny Andro Taloha tany Mesôpôtamia niorina teo amin' ny ony Eofrata, any amin' ny 90 km ao atsimon' i Bagdada ankehitriny (Iràka), renivohitr' i Babilônia tamin' ny taonarivo faha-2 sy voalohany tal. J.K. Eo amin' ny lalan-dehibe falehan' ny raharaham-barotra eo anelanelan' ny helodrano Persika sy ny Ranomasina Mediteranea i Babilona ka isan'ireo tanan-dehibe nanana ny maha izy azy tamin'ny Andro Taloha.

Sisam-paharavan'ny mandan'i Babilôna

Avy amin' ny teny akadiana hoe Bāb-ili na Babil na Bāb-ilim, izay midika hoe "vavahadin'andriamanitra", izay atao hoe Babela ao amin' ny Baiboly ny anaran' i Babilôna.

Tantaran'i Babilôna

Toerana misy ireo tanàn-dehibe tany Babilônia tamin'ny taonarivo voalohany.

Tamin' ny taona 2200 tal. J.K. any ho any dia nanompo an' i Ora, izay tanàna-fanjakana mpifanolo-bodirindrina aminy, i Babilôna izay lasa tanàna-fanjakana mahaleo tena taty aoriana rehefa nanorina ny fiandrianany ny Amôrita tamin' ny taona 1894 tal. J.K. Tamin' ny andron' ny mpanjaka Hamoraby (nanapaka tamin' ny taona 1792-1750 tal. J.K.).

Teo ambany fahefan' ny Kasita sy ny Asiriana

Tamin' ny taona 1595 tal. J.K. dia nataon' ny Hitita fahirano i Babilôna ka lasa nofehezin' ny Kasita ny ampahany be aminy teo anelanelan' ny taona 1590 sy 1155 tal. J.K . Tamin' ny taona 1155 tal. J.K. dia naongan' ny Elamita, izay vahoaka avy any atsinanana, ny fanjakan' ny Kasita. Tamin' izany dia maro ireo fianakavia-mpanjaka nifandimby nanapaka an' i Babilôna nefa samy niserana ireo fanjakana ireo.

Tamin' ny faramparan' ny taonjato faha-18 tal. J.K. dia notapahin' ny Asiriana ka lasa faritanin' ny Empira Asiriana vaovao i Babilôna. Tamin'ny taona 689 tal. J.K. dia nanao fanafihana nahafaty olona maro i Senakeriba (na Sankeriba) mpanjakan' ny Asiriana, mba hamaizana ny fikomian' ny Babilôniana, ka tamin' ny fanaovana fahirano sy fakana an' i Babilôna no fara tampon' izany izay nampidiran' io mpanjaka io rano tao amin' ny tanàna hanafotra azy. Nanjaka nandimby an' i Senakeriba rainy i Asarhadôna tamin' ny taona 681 tal. J.K. hatramin' ny 669 tal. J.K. ka nanarina ny tanànan' i Babilôna indray.

Tonga renivohitry ny fanjakana babilôniana vaovao

Tamin' ny taona 625 dia ny Kaldeana tamin' ny andron' i Nabôpôlasara, izay nanorina ny fanjakana bilôniana vaovao, no nanapaka ny tanànan' i Babilôna. Ny zanany atao hoe Nebokadnetsara II (na Nebokadnezara na Nabokôdônôzôra) no nanitatra ny fanjakana hatrany Palestina sy Siria. Nanana tempoly sy lapa vaovao i Babilôna, izay nohodidinin' ny manda fiarovana matevina.

Fihen-danjan'i Babilôna

Tsy naharitra ela ny Empira Babilôniana vaovao. Tamin' ny taona 539 tal. J.K. dia nanafika an' i Babilôna sy nahazo azy ny mpanjaka Kirosy Lehibe ka nampiditra an' i Babilônia tao amin' ny Empira Persiana vaovao. Nandritra ny fotoana fohy ilay tanàna dia nataon' ny andriana mpandova ho toeram-ponenana, ka tsy nitsahatra izany raha tsy tamin' ny fikomian' ny Babilôniana tamin' ny taona 482 tal. J.K. Ho famaizana izany fikomiana izany dia narodan' i Kserksesy I ny tempoly rehetra sy ireo tilikambo masina babilôniana (zigorata) ary nosimbany koa ny sarivongan' i Mardoka andriamanitr' i Babilôna.

Azon' i Aleksandra Lehibe i Babilôna tamin' ny taona 330 tal. J.K. Nikasa ny hanamboatra indray ny tanàna i Aleksandra mba hataony renivohitry ny fanjakany. Maty anefa i Aleksandra ka tsy nahatanteraka ny fikasany. Taorian' ny taona 312 tal. J.K. dia nataon' ny Seleokida, izay fianakavia-mpanjanka nandimby an' i Aleksandra Lehibe, ho renivohitry ny fanjakany i Babilôna nandritra ny fotoana fohy. Rahefa niorina anefa i Seleokia any Tigrisy ka natao renivohitra vaovao, dia nafindra tao ny mponin' i Babilôna.

Jereo koa

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.